De relatie tussen entertainment industrie en economische crises.

Onderzoek naar de potentiele indicator rol van de entertainment industrie

Kan de entertainment industrie een indicatie factor zijn voor de staat van de economie en daarmee eventueel een aankomende recessie voorspellen? Zeker wanneer het om luxere vormen van entertainment gaat, valt er wat voor te zeggen dan een daling in uitgaven een indicatie is van dalend consumentenvertrouwen. 

Wanneer men onzeker is over de (financiële) toekomst, stellen mensen vaak hun uitgavenpatroon bij en daarbij zullen in eerste instantie grote uitgaven, zoals het kopen van een nieuwe auto of huis voor zich uitschuiven. Daarnaast zal er ook op luxe producten en diensten bespaard worden. Is het echt noodzakelijk om een abonnement op alle streamingdiensten te hebben, of heb je aan één of twee ook eigenlijk wel genoeg?

Consumentenvertrouwen lijkt misschien een goede indicator van de economie, maar is echter subjectief, omdat het meet hoe consumenten zich voelen over de huidige en toekomstige economische situatie. Dit kan beïnvloed worden door persoonlijke ervaringen, media-berichten en emoties, die niet noodzakelijk een weerspiegeling zijn van de werkelijke staat van de economie. Hierdoor kan het consumentenvertrouwen fluctueren onafhankelijk van de feitelijke economische prestaties.

Volgens Emma Pleeging, onderzoekster aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, voegt een dergelijke subjectieve indicator, behalve in crisissituaties, weinig toe aan de modellen die gebruikt worden om bewegingen in de economie te voorspellen. 

Het lijkt daarmee een kip en ei verhaal te zijn. Daalt het vertrouwen doordat we in een crisis zitten, of komen we juist in een crisis doordat het dalende vertrouwen tot minder bestedingen leidt? Wie kijkt naar het vertrouwen en de vier crises die we deze eeuw gehad hebben, ziet dat er, afgezien van de zogenaamde ‘dubbele economische dip’ in 2012, altijd een forse daling in het vertrouwen aan voorafging.

Consumentenuitgaven aan entertainment kunnen toch een indicator van de staat van de economie zijn omdat deze uitgaven vaak de eerste zijn die worden beperkt wanneer consumenten financiële problemen ondervinden of verwachten. Of en hoeverre dit specifiek voor online entertainment ook het geval is, is nog niet breed onderzocht. 

Hoewel online entertainment veel overeenkomsten met entertainment in het echte leven heeft, zijn de verschillen fundamenteel. Luisteren en/of kijken naar een concert of theatershow, ook al is het live, is een compleet andere ervaring wanneer je niet met honderden of (tien)duizenden anderen er echt bij bent. Los van de ervaring zelf, is bezoek van een voorstelling of concert vaak direct een avondje uit, met alle bijkomende kosten van dien. 

De lagere kosten van online entertainment zijn dan ook van de grootste voordelen voor de consument. Voor de prijs van een bioscoopkaartje kun je twee films online huren bij Pathé Thuis (waar de nieuwste films al na een paar maanden beschikbaar zijn) en die vervolgens met zo veel mensen kijken als er in je woonkamer passen. 

Wie niet per se de nieuwste films hoeft te zien, kan voor dezelfde prijs ook een hele maand een abonnement op een van de vele streaming services afsluiten, waarmee je in theorie letterlijk 24/7 kunt kijken. Als we daarbij de besparingen op popcorn, grote bekers frisdrank en parkeergeld bij optellen, lijkt entertainment thuis een van de meest voor de hand liggende manieren om geld te besparen zonder te veel in te moeten leveren. 

Toch kunnen we op dit moment de verschuiving van offline naar online entertainment op dit moment niet als een betrouwbare indicator zien. De reden hiervoor laat zich makkelijk raden; de pandemie en bijkomende lockdowns hebben een enorm effect op de entertainment wereld gehad. Waar theaters, concertzalen en bioscopen tot op, of over, het randje van faillissement werden gebracht, waren het gouden tijden voor alle vormen van thuisvermaak. 

Waar in 2020 de omzet van bioscopen met 66% afnam, groeide die van streamingdiensten met 26% volgens cijfers van pwc. Het zal waarschijnlijk tot 2024 duren voordat de omzet van bioscopen weer op het niveau van 2019 zit, terwijl in dezelfde periode de video streamers hun omzet bijna zien verdubbelen. 

In deze context is het daarom moeilijk om veranderingen op waarde te schatten. Zelfs als  streamingdiensten stagnatie van hun groei, of zelfs krimp zien, is het moeilijk om dit toe te wijzen aan economische factoren. Ten eerste zullen mensen hun oude vormen van vermaak weer oppakken, daardoor zullen velen geen behoefte meer hebben aan abonnementen op meerdere diensten. Daarnaast stijgen de kosten van deze abonnementen al een tijd, wat ertoe leidt dat steeds meer mensen hun account delen. 

Wat dat betreft zouden online casino’s een betere indicator kunnen zijn. Online casino bestedingen zijn vaak een vorm van discretionair inkomen, wat betekent dat het geld dat mensen uitgeven aan online casino's niet noodzakelijk is voor hun dagelijkse levensbehoeften. Als mensen meer geld beschikbaar hebben voor discretionaire uitgaven, kan dit een indicatie zijn van een groeiend inkomen en een verbeterende economie. Aan de andere kant zijn er ook claims dat juist in mindere tijden de aantrekkingskracht van de mogelijke prijzen groeit. 

Het grootste bezwaar tegen het gebruik van online kansspelen als indicator, is dat de kansspelindustrie in Nederland pas recent gereguleerd is. Zoals deze recentelijk bijgewerkte lijst van nieuwe online casino’s laat zien, groeit het aanbod nog steeds. Op dit moment zijn er 22 aanbieders actief en alles wijst erop dat wegens het ontbreken van een maximum aantal vergunningen, dit aantal nog verder toe zal nemen. 

Daarnaast worden er nog volop aanpassingen gemaakt van de wet- en regelgeving die een groot effect op de markt zullen hebben. Zo is er niet alleen wetgeving in de maak ten aanzien van een reclame- en sponsorverbod, ook laat de minister van Rechtsbescherming, waar kansspelen onder vallen, op dit moment onderzoeken wat de mogelijkheden van (landelijke) stortingslimieten zijn. Het beperken van de bedragen die mensen uit kunnen geven aan gokken, maakt dat bestedingen aan gokken in ieder geval de komende jaren niet als indicator bruikbaar zullen zijn. 

Kortom, hoewel bestedingen specifiek aan online kansspelen de potentie hebben om een betere indicator te zijn dan de algemene bestedingen aan entertainment, zal pas in de toekomst blijken of dit ook daadwerkelijk het geval is.